ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಟ್ ಎಂದರೆ ಯಾರು ?

( ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಟ್ ವಿಲ್‌ಫ್ರೆಡ್ ಬೇಕರ್ ಅವರ ನೀತಿ, ನಿಲುವು, ಪರಿಸರ ಪ್ರೇಮ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರ. ಅವರ ಅನಿಸಿಕೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ)
ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ನಾನಾ ಉತ್ತರಗಳು ಇರಬಹುದು.
ನಿಘಂಟುಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್ ಮಾಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯೇ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಟ್. ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುವ ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನವೇ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ !
ನಾನೂ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಟ್ ಅಂತ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರ ಪಡೆದ ನಂತರ ಎರಡರಿಂದ ಮೂರು ಆಫೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದೆ. ಆದರೆ ಅದು ಡೆಡ್ಲಿ ಡಲ್ ಆಗಿತ್ತು. ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ಧದ ವೇಳೆ ನನಗೆ ಅದರಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ದೊರೆಯಿತು. ಆಗ ಬ್ರಿಟನ್‌ನಿಂದ ಚೀನಾಗೆ ತೆರಳಿದ್ದೆ. ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ತಂಡದಲ್ಲಿ ದುಡಿದ ನಂತರ ಭಾರತದ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಲು ಯತ್ನಿಸಿದೆ. ಹಡಗಿಗಾಗಿ ಮೂರು ತಿಂಗಳು ಕಾಯುವಂತಾಯಿತು. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಭಾರತವನ್ನು ಬಿಡುವಂತೆ ನನಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಯಾರು ಏನೇ ಹೇಳಿದರೂ, ಭಾರತವನ್ನು ತೊರೆಯಲು ಮನಸ್ಸಿರಲಿಲ್ಲ. ಕೊನೆಗೆ ಇಲ್ಲಿಯೇ ನಿಂತೆ.
ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ನಾನು ಕಲಿತಿದ್ದ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರಲ್ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೂ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಕಲಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಪಠ್ಯಕ್ಕೂ ಸಾಕಷ್ಟು ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿದ್ದುವು. ನನ್ನ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್ ಕೂಡ ಅವಿಭಾಜ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಬಣ್ಣ ಬಳಿಯುವವರು, ಶಿಲ್ಪಿಗಳು, ಕುಂಬಾರರು, ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ ಕೆಲಸಗಾರರು, ಕುಸುರಿ ಕೆತ್ತನೆಯ ಗ್ಲಾಸ್‌ಗಳ ಕಿಟಿಕಿ ರಚಿಸುವವರ ಕಲಾವಿದರ ಜತೆ ಬೆರೆತು ಕಲಿಯುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಸಾಯಂಕಾಲ ಕಲಾ ತರಗತಿಗೂ ಹಾಜರಾಗಬೇಕಿತ್ತು. ಮಣ್ಣಿನ ಮಡಕೆ, ಪಿಂಗಾಣಿ ಪಾತ್ರಗೆಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಕಲಿತಿದ್ದೆ. ಆದರೆ ತಿರುವನಂತಪುರಂನಲ್ಲಿ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ ಎನ್ನುವುದು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜಿನ ಒಂದು ಶಾಖೆಯಾಗಿತ್ತು. ನನಗೆ ತಿಳಿದಂತೆ ಕಲಾ ಕಾಲೇಜಿಗೂ ಇದಕ್ಕೂ ಸಂಬಂಧ ಇರಲಿಲ್ಲ.
ನಾನು ನನ್ನದೇ ಮರ್ಗ ಹುಡುಕಲು ಯತ್ನಿಸಿದೆ. ಸೂಕ್ತವಾದ ಕಚೇರಿ ನಡೆಸಲಿಲ್ಲ. ನನ್ನ ಮಂಚದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಹಳೆಯ ಡ್ರಾಯಿಂಗ್ ಬೋರ್ಡ್ ಇತ್ತು. ನಾನು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಲಿಯುವಾಗ ನನ್ನ ಜತೆಗಿದ್ದ ಬೋರ್ಡ್ ಅದಾಗಿತ್ತು. ಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿದ ಸಂದರ್ಭ ಅಣ್ಣ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದ ಹಳೆಯ ಕಂಪಾಸ್ ಜೋಪಾನವಾಗಿತ್ತು. ನನ್ನ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಗ್ರಾಹಕರ ಜತೆ ಕೂತು ವಿನ್ಯಾಸದ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸುವುದು ಹಾಗೂ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿತ್ತು. ಗ್ರಾಹಕರು ಹೇಗೆ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ? ಅವರ ಉದ್ಯೋಗ ಯಾವುದು ? ಅವರ ಕನಸಿನ ಮನೆ ಎಂತಹುದು ? ಎಂದು ತಿಳಿಯಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ. ಅವರ ಯೋಚನೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿಕೊಂಡು ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಕಾಗದದ ಮೇಲೆ ಬಿಡಿಸುವುದು ಥ್ರಿಲ್ ಅನ್ನಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ನಂತರ ಅವರ ಬೇಕು, ಬೇಡಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೆ. ಗ್ರಾಹಕನ ತೃಪ್ತಿಯೇ ಮೊದಲ ಗುರಿಯಾಗಿತ್ತು. ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿತ್ತು. ನೀವು ಗ್ರಾಹಕರ ಬಯಕೆಯ ಮನೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟಬೇಕು. ನಿಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಗುರುಗಳ ಪಾಠವಾಗಿತ್ತು. ಟೂ-ಡೈಮೆನ್ಶನ್ ಡ್ರಾಯಿಂಗ್ಸ್ ಅನ್ನು ತ್ರೀ-ಡೈಮೆನ್ಶನ್ ಬಿಲ್ಡಿಂಗ್‌ಗೆ ಪರಿವರ್ತಿಸುವುದು ಅಷ್ಟೇ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರವಾಗಿತ್ತು. ರೇಖಾ ವಿನ್ಯಾಸ ಕಟ್ಟಡವಾಗಿ ರೂಪಾಂತರವಾಗುವ ವೇಳೆ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಾನಿದ್ದು ಆಸ್ವಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ. ಕ್ಯಾಮೆರಾದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನುನ ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ. ನೆಗೆಟಿವ್ ತೆಗೆಯುತ್ತಿದ್ದೆ. ಆದರೆ ಪ್ರಿಂಟ್ ಹಾಕುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದೊಂದು ಮೂರ್ಖತನದಂತೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಕೆಲವು ಸಲ ಏಣಿಯನ್ನು ಹತ್ತುವಾಗ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯೂ ಸಿಗುತ್ತಿತ್ತು. ಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಬಣ್ಣ ಬಳಿಯುವುದರ ಬದಲಿಗೆ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳದ್ದೇ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಕಲ್ಲು ಕೆತ್ತುವವರು ಹಾಗೂ ಇತರ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಜತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೆ. ಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಬಳಸಲು ಬಯಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಅಂತ ಅವರಿಗೆ ವಿವರಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ನನಗೆ ಡೆಸ್ಕ್ ವರ್ಕ್‌ಗಿಂತ ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾಮಗಾರಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣವಾಗಿತ್ತು.
ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ ಅದೊಂದು ಅಂಶವನ್ನು ನಮ್ಮ ಪ್ರೊಫೆಸರ್‌ಗಳು ನಾಟುವಂತೆ ಹೇಳಿದ್ದರು : ‘ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಟ್ ಅನ್ನಿಸಿಕೊಂಡವನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಡದ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಚಿತ್ರಣ ಇರಬೇಕು. ಕೇವಲ ವಿನ್ಯಾಸ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವುದು ಮಾತ್ರ ಆತನ ಕೆಲಸವಲ್ಲ, ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕ ಹೇಗೆ ಸಂತೃಪ್ತಿಯಿಂದ ಬದುಕಬಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನೂ ತಿಳಿದಿರಬೇಕು ’
ನಮ್ಮನ್ನು ಆರ್ಕೆಸ್ಟ್ರಾದ ಕಂಡಕ್ಟರ್ ಎಂದು ಅವರು ಬಣ್ಣಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆತನಿಗೆ ತನ್ನ ಸಂಗೀತ ತಂಡದ ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಗೊತ್ತಿರಬೇಕು. ಪ್ರಸಿದ್ಧನಾದ ಕಂಡಕ್ಟರ್‌ಗೆ ತಂಡದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಂಗೀತ ಸಾಧನವನ್ನೂ ಸಮಯಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ನುಡಿಸಲು ತಿಳಿದಿರಬೇಕು. ನನ್ನ ಪ್ರಕಾರ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಟ್ ಉತ್ತಮ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ಆಗ ಆತನ ಕೆಲಸ ಕೂಡ ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಚಿತ್ರ ಕಲಾಕಾರ ಅಥವಾ ಶಿಲ್ಪಿಯ ಕಲಾಕೃತಿಯನ್ನು ಆಸಕ್ತಿ ಇರುವವರು ಖರೀದಿಸಿ ತಮ್ಮ ಕೊಠಡಿಯಲ್ಲಿ ಇಡುತ್ತಾರೆ. ಬೇಕಾದವರು ಮಾತ್ರ ನೋಡಬಹುದು. ಆದರೆ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಟ್ ಕಟ್ಟುವ ಮನೆ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುವ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಟ್ ತಮ್ಮ ಕೃತಿ ಇತರರಿಗೆ ಆನಂದದಾಯಕವಾಗಿರುತ್ತದೆಯೇ ? ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತಿದೆಯೇ ಎಂದು ತಮ್ಮನ್ನೇ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ ಅಂತ ವಾಡಿಕೆಯ ಮಾತಿದೆ. ಆದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಉತ್ತಮ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ ಅನ್ನೂ ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ -ವಿಲ್‌ಫ್ರೆಡ್ ಬೇಕರ್.